Përgatiti Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor
Nëse si të rritur përpiqemi t’i bëjmë fëmijët tanë të lumtur duke u blerë atyre më shumë dhurata për të kompensuar faktin që kalojmë më pak kohë me ta, ne në thelb po u mësojmë atyre se të mirat materiale janë ato që do të sjellin lumturi. Kur dhuratat bëhen një zëvendësim i dashurisë në vend të një simboli të dashurisë, fëmijët fillojnë të matin se sa shumë i duam ata me sa lodra u japim. Sa më e zbrazët të jetë “kupa e dashurisë”, aq më shumë dhurata do të kërkojnë fëmijët tanë për të mbushur boshllëkun që ndjejnë”.
Mënyra se si i simbolizojmë festat dhe dhuratat vetë ndikon në gjurmën që lëmë në sjelljen e fëmijëve tanë dhe në botë kur largohemi.
Prindi si model
Në edukimin efektiv të prindërve, kur flasim me prindërit për “politikën e dhuratave”, gjëja e parë që unë i pyes është “Çfarë do të thotë një dhuratë për ju?” Për disa është gëzimi i befasisë, për disa të tjerë ndjenja e bollëkut, konfirmimi se janë të dashur…
Është e rëndësishme të kuptojmë se çfarë do të thotë për ne të marrim dhurata por edhe t’i ofrojmë ato.
Gjithashtu ia vlen të bëjmë një rishikim për fëmijërinë tonë. Çfarë kujtojmë më shumë si kujtim më të ngrohtë nga festat e fundvitit në fëmijërinë tonë? Dhuratat, darkat familjare, udhëtimet, çfarë na ngroh akoma zemrat?
Ky ndërgjegjësim do të na ndihmojë të zbulojmë prioritetet tona dhe motivimet tona pas dhuratave. Ndoshta do të na ndihmojë të veprojmë si modele më të dobishme për fëmijët pasi për ta prindërit dhe të afërm të tjerë të rëndësishëm japin udhëzime jo aq me fjalët e tyre, por kryesisht me shembullin e tyre: me veprat e tyre, me veprimet e tyre të thjeshta si dhuratat e festave.
Ide për dhurata
Sa më shumë dhurata të blejmë, aq më shumë ka gjasa që fëmija të marrë mesazhin se zotërimi i të mirave materiale është matësi i suksesit dhe qëllimi në jetë. Disa prindër madje kanë vendosur një rregull të një numri dhe lloji të caktuar dhuratash kur fëmijët janë ende të vegjël, për të parandaluar kërkesat e tepërta të fëmijëve të tyre më vonë në adoleshencë. Disa zbatojnë rregullin e tre dhuratave: diçka për të cilën fëmija ka nevojë si p.sh. tualetin ose rrobat, diçka që fëmija dëshiron dhe një libër. Prindër të tjerë ofrojnë dhurata në varësi të talentit dhe veçantisë së secilit fëmijë: një anëtarësim në palestër ose një hobi, një aparat fotografik…
Për shkak se në kohët moderne shumica e fëmijëve janë plot me të mira materiale, shtëpitë duken si fabrika lodrash dhe shumica e lodrave apo rrobave zgjojnë interesin e fëmijëve për vetëm disa minuta ose orë. Pra, a duhet të përpiqemi t’u kushtojmë fëmijëve diçka më të vlefshme, por edhe ekonomike? Koha e përbashkët, eksperiencat që lidhin prindërit dhe fëmijët janë padyshim diçka që të vegjlit do ta ruajnë si amulet në kujtesën e tyre kur të rriten. Për më tepër, përvojat e bukura të përbashkëta me prindërit ose të afërm të tjerë të rëndësishëm forcojnë lidhjen emocionale dhe kështu marrëdhëniet familjare fitojnë themele edhe më të forta dhe i përballojnë më lehtë konfliktet dhe të gjitha llojet e vështirësive.
Kështu që herën tjetër që duam t’i bëjmë një dhuratë fëmijës, mbesës…, në vend që të shpenzojmë një tufë parash dhe kohë pafund në radhët e dyqaneve, ndoshta ia vlen ta çojmë fëmijën në shëtitje, në kinema ose teatër, në muze, për një vakt në një vend të veçantë për të ose në një aktivitet tjetër që i përshtatet temperamentit të tij.
Dhurata më e vlefshme që mund t’i bëjmë një fëmije është koha dhe vëmendja jonë, është ta shikojmë me interes në sy dhe ta dëgjojmë me gjithë vëmendjen duke e fikur celularin.
Në festat e fundvitit kur familja ka pak më shumë kohë që të lidhet, është gjithashtu një kohë e mirë për të diskutuar edhe për dhuratat: nëse dhuratat mund të flisnin, çfarë do të thoshin? Cilat dhurata i mbajnë mend më mirë fëmijët nga ato që kanë marrë në të kaluarën dhe pse? Sa e rëndësishme është shkëmbimi i dhuratave që nuk e rëndojnë planetin me materiale të tilla si plastika, por janë bërë me dashuri dhe kujdes personal?
Çfarë thotë shkenca?
Hulumtimet tregojnë se ekziston një korrelacion midis gëzimit në këto festa dhe aktiviteteve specifike si ndihma e njerëzve të tjerë ose shijimi i vakteve të bukura familjare. Disa madje pretendojnë (Kasser & Kennon Sheldon) se ata që fokusohen në familjen dhe aspektin fetar të Krishtlindjeve janë më të lumtur se shkëmbimi i dhuratave.
Studime të tjera tregojnë se njerëzit që fokusohen në vlerat materiale priren të jenë më të shqetësuar dhe të depresuar, ndërsa tregojnë më pak ndjeshmëri. Në një studim tjetër, Dr. Mark Bertin, zhvillues dhe autor i librit “Si t’i bëjmë fëmijët të triumfojnë”, argumenton se dhënia e dhuratave na jep më shumë kënaqësi në planin afatgjatë sesa marrja e dhuratave.
Krishtlindjet NUK janë vetëm blerje.
Krishtlindja është një lidhje. Është një “takim” me njerëzit tanë të dashur, me miqtë dhe të afërmit, është një rrëmujë e pafund në shtëpi dhe aktivitete të përbashkëta me fëmijët. Krishtlindja është gjithashtu një kontakt me dhimbjen që ekziston rreth nesh dhe brenda nesh, vështirësitë, gëzimet dhe hidhërimet. Është një mundësi për të krijuar kujtime të përbashkëta, të bukura me njerëzit tanë të dashur që do të na bëjnë shoqëri nesër në çdo gjë që na sjell jeta.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
