Shumë fëmijë e përjetojnë këtë tranzicion si armiqësor dhe stresues. Varësia e fëmijës nga prindërit dhe veçanërisht nga nëna është krejt normale, pasi para-ekziston nga muajt e parë të jetës dhe arrin kulmin midis muajit të 13 dhe 24.
Përgatiti Esmeralda Birçaj, eksperte e shëndetit mendor
E gjithë jeta jonë është një udhëtim ndryshimi dhe përshtatjeje, ne jemi në një fazë të vazhdueshme kalimtare. Pika e përbashkët e udhëtimit tonë është se në të gjitha fazat e zhvillimit tonë ne përjetojmë çdo fillim me frikë, pasiguri dhe shpesh me pesimizëm. “Shija” e parë e këtij udhëtimi është hyrja jonë në shkollë dhe më konkretisht në kopshtin e fëmijëve. Është ndarja e parë nga siguria e krahëve të prindërve dhe veçanërisht e nënës. Është një fazë e nevojshme dhe e dhimbshme, e cila zakonisht ka si tipar kryesor ndarjet e pafundme dhe dramat në hyrje të shkollës.
Shumë fëmijë e përjetojnë këtë kalim në realitetin e ri si armiqësor dhe stresues, duke shkaktuar dhimbje koke në mëngjes, nerva dhe faj tek prindërit. Në këtë fazë fëmija kalon nga gjithëfuqia dhe egocentrizmi në disiplinë dhe punë në grup, është faza ku fëmija kupton “vdekshmërinë” e natyrës së tij dhe veten si anëtar i një grupi me rregulla.
Kur stresi që shfaq fëmija është i tepërt dhe joproporcional me nivelin e zhvillimit, atëherë monitorimi nga një specialist i shëndetit mendor është i përshtatshëm.
Ja disa rregulla që zbatohen për të ndihmuar si fëmijën ashtu edhe prindërit të integrohen pa probleme në këtë situatë të re:
- Ka rregulla në shtëpi, ashtu si në shkollë.
Në mënyrë që fëmija ynë të përshtatet më lehtë në shkollë, duhet të ketë rregulla edhe në shtëpi. P.sh. mbledhim lodrat tona kur të përfundojmë lojën, ulemi në tryezë për ushqim, mësojmë për higjienën tonë personale. Sigurisht që është e rëndësishme të dimë që fëmija mëson dhe imiton veprimet tona dhe jo ligjëratat tona. Pra, rregullat zbatohen për të gjithë në shtëpi.
- Provat e vogla të ndarjes
Nga mosha, zakonisht pas 24 muajsh – fëmija duhet të fillojë të mësojë të menaxhojë stresin e mungesës së prindërve. Kjo natyrisht bëhet gradualisht, duke e lënë fëmijën për disa minuta deri në disa orë me një person tjetër të besuar (me gjyshërit). E njëjta gjë mund të zbatohet në mënyrë efektive në një shesh lojërash të mbikëqyrur. Qëndroni larg syve të fëmijës për disa minuta, duke e ndihmuar kështu të kuptojë se duke e humbur për një kohë nuk do t’i ndodhë asgjë e keqe, as nuk do ta lini. Kur e lini fëmijën në shkollë, shmangni lamtumirën e përlotur dhe largohuni në mënyrë diskrete dhe të qetë. Fëmijët punojnë bazuar në reagimin tonë.
- Krijoni një lamtumirë të shkurtër rituale.
Ritualet shpesh kanë një efekt qetësues (edhe tek të rriturit). Për shembull, ju dhe fëmija juaj shpikni një gjest të fshehtë, një fjalë magjike, një puthje, diçka që rrit guximin dhe besimin e fëmijës para se të largoheni.
- Vizitoni shkollën para fillimit të vitit shkollor.
Pak para fillimit të vitit shkollor është shumë e dobishme që fëmija të ndiejë hapësirën e njohur. Kjo do të zvogëlojë stresin e ditës së parë dhe do të jetë më e lehtë për fëmijën që të përshtatet dhe të ambientohet pa probleme.
- Roli i “objektit kalimtar”
Objekti kalimtar është “miku ynë i vjetër” i cili ka luajtur një rol të madh në zvogëlimin e stresit tonë në foshnjëri. Për shumë njerëz ishte ariu prej pellushi, për të tjerët ishte një jastëk, etj. Lëreni fëmijën tuaj të ketë një send të vogël të preferuar me vete për ditët e para. Kjo do të luajë rolin e objektit kalimtar, duke ndihmuar fëmijën të automatizojë aftësinë e vetë-sigurimit, duke fituar gjithashtu një ndjenjë të “vetes”.
- Durimi dhe këmbëngulja.
Mos u tundoni të ktheheni në dhomë, edhe nëse fëmija vazhdon të qajë, duke ju thyer zemrën. Kjo do të përforcojë sjelljen negative të fëmijës dhe ai është i garantuar të vazhdojë ta përsërisë atë.
- Pozitivitet dhe vetëm pozitivitet.
Është po aq e rëndësishme të kesh besim te mësuesit që janë në këtë pozicion pas një arsimi të plotë universitar dhe praktikave afatgjata në arsim dhe psikologji. Sekreti për një përshtatje më të butë dhe më pa dhimbje në shkollë është përsëri të komunikosh në mënyrë efektive me fëmijën tënd dhe të kuptosh nevojat e tij më të thella emocionale.
Fillim i mbarë për të gjithë!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
