Në greqishten e lashtë, ky version ideal i vetvetes korrespondon me daimonin, që kuptohet si fryma e brendshme ose shkëndija hyjnore që secili prej nesh ka brenda nesh. Për stoikët, si dhe për të gjitha shkollat e lashta filozofike, qëllimi suprem i jetës ishte eudaimonia, që do të thotë “të kesh një marrëdhënie të mirë (eu) me daimonin e dikujt.”
Stoikët besonin se ishte vetë natyra ajo që donte që ne të bëheshim versioni më i mirë i vetvetes dhe se për këtë arsye daimoni brenda ishte mbjellë si një farë brenda secilit prej nesh. Si rezultat, të bëhemi versioni më fisnik i vetes sonë është i lindur në potencialin tonë natyror. Pra, është në natyrën tonë aftësia për të përfunduar atë që filloi me atë farë hyjnore, duke shprehur potencialin tonë të plotë.
Të kesh një marrëdhënie të mirë me daimonin tonë, të jetosh në harmoni me versionin ideal të vetes do të thotë, pra, të afrohesh sa më shumë me identitetin tonë më fisnik.
Detyra jonë duhet të jetë të kapërcejmë hendekun midis atij që jemi të aftë të jemi (identiteti ynë ideal) dhe atij që jemi në të vërtetë në atë moment. Si mund ta bëjmë këtë? Stoikët kishin një term edhe për këtë: areté.
Thënë thjesht, aretè zakonisht përkthehet si virtyt ose përsosmëri, por ajo zotëron një kuptim më të thellë që shpreh versionin më fisnik të vetes sonë në çdo kohë të caktuar. Prandaj është e qartë se stoicizmi ka të bëjë me veprimet tona moment pas çasti, dhe me mundësinë për të jetuar duke na paralajmëruar sa më shumë që të jetë e mundur për identitetin tonë ideal.
Qëllimi themelor i Stoikëve ishte, pra, eudaimonia, pra të kishte një marrëdhënie të mirë me daimon, të jetonte në harmoni të plotë me identitetin ideal, të shprehte versionin më të mirë të vetes në çdo kohë.
Por çfarë do të thotë e gjithë kjo?
Termi i lashtë grek eudaimonia zakonisht përkthehet lumturi. Megjithatë, përkthimi i saj me begati ose sukses e bën kuptimin origjinal shumë më të mirë, pasi këto fjalë i referohen një lloj veprimi të zgjatur me kalimin e kohës. Në fakt, ne mund të kemi një marrëdhënie të mirë me daimonin tonë vetëm nëse veprimet tuaja moment pas çasti janë në harmoni me identitetin tuaj ideal. Kur shkëlqejmë në dijeninë se si të jetojmë mirë, atëherë do të ndihemi vërtet të lumtur si rezultat.
Eudaimonia i referohet më shumë cilësisë së përgjithshme të jetës sonë sesa një gjendjeje të përkohshme mendore siç është lumturia. Është gjendja në të cilën një person lulëzon, jeton në maksimumin e tij dhe jashtëzakonisht i lumtur. Duke përdorur një frazë të Zenos, themeluesit të Stoicizmit: “lumturia qëndron në të jetuarit e një jete pa shqetësime”.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
