A keni takuar ndonjëherë dikë që duket se manipulon lehtësisht njerëzit dhe situatat në favor të tyre? Këta individë mund të shfaqin tipare të personalitetit makiavelist, tipare magjepsëse dhe shpesh të keqkuptuara që kanë intriguar psikologët, filozofët dhe studiuesit për shekuj.
Çfarë është një personalitet Makiavelist?
Çrregullimi i personalitetit makiavelian i referohet një grupi modelesh të sjelljes dhe tipareve psikologjike të shënuara nga:
Dinakëria
Manipulimi ndërpersonal
Një qasje strategjike ndaj ndërveprimeve sociale
Arritja e qëllimeve të dikujt përmes mjeteve të fshehta
Individët makiavelianë shpesh drejtohen nga interesi vetjak dhe janë të gatshëm të përdorin çdo mjet të nevojshëm për të arritur qëllimet e tyre. Ajo lidhet gjithashtu me modele specifike të aftësive njohëse sociale dhe emocionale.
I quajtur pas Niccolò Machiavelli, një filozof dhe strateg politik i njohur italian nga epoka e Rilindjes, makiavelizmi fitoi rëndësi përmes veprës së tij të rëndësishme, “Princi”. Studiuesit e makiavelizmit në psikologji pohojnë se individët që shfaqin nivele të larta të makiavelizmit janë shumë manipulues dhe përdorin lajkat dhe mashtrimet. Ata gjithashtu kanë përshtatur pikëpamje të përmbajtura, cinike dhe tradicionalisht amorale për të lehtësuar interesat dhe qëllimet e tyre.
“Duket e natyrshme të supozohet se individët makiavelianë mund të lexojnë lehtësisht mendjet e të tjerëve dhe të kuptojnë situatat sociale të cilat ata mund t’i manipulojnë me sukses në shërbim të motivimeve të tyre të brendshme,” shtojnë studiuesit.
Çfarë e shkakton personalitetin Makiavelist?
Kuptimi i shkaqeve të personalitetit makiavelist është veçanërisht i rëndësishëm për të kuptuar zhvillimin e tij. Ka disa faktorë që mund të kontribuojnë në shfaqjen e tipareve të personalitetit makiavelist:
1.Përvojat e hershme të jetës
Përvojat e hershme të jetës si neglizhenca, abuzimi ose prindërimi i paqëndrueshëm mund të formojnë botëkuptimin e dikujt dhe të ndikojnë në zhvillimin e makiavelizmit tek ata. Rritja në një mjedis të mungesës së besimit mund t’i shtyjë njerëzit të adoptojnë strategji manipuluese për mbijetesë.
2.Socializimi dhe Modelet e Rolit
Kur dikush vëzhgon individë me ndikim që përshkruajnë sjellje makiaveliste, si anëtarët e familjes, miqtë apo edhe figurat publike, ata priren ta pranojnë atë si normale. Zhvillimi i personalitetit varet shumë nga socializimi dhe kontakti me modelet e roleve që demonstrojnë prirje makiaveliste.
3.Faktorët e Mjedisit
Sipas makiavelizmit në psikologji, faktorët shoqërorë dhe kulturorë luajnë një rol vendimtar në zhvillimin e tipareve të personalitetit makiavelist. Mjediset konkurruese që shpërblejnë sjelljen manipuluese mund të motivojnë disa njerëz të adoptojnë taktika makiavelistike për të pasur sukses.
8 tipare të personalitetit makiavelian që duhet t’i dini
Ndonëse jo të gjithë ata që kanë këto tipare janë nga lindja “të këqij”, të kuptuarit e këtyre karakteristikave mund të ndihmojë për të shpjeguar motivet dhe veprimet e tyre.
1.Manipulimi – Një tipar thelbësor i makiavelizmit është aftësia për të manipuluar të tjerët. I aftë me dinakëri në ndryshimin e mendimeve, emocioneve dhe sjelljeve të njerëzve të tjerë ndaj vetes është një forcë për një person makiavelist. Ata shpesh përdorin teknika të tilla si mashtrimi, lajkat dhe aleancat strategjike për të fituar një avantazh.
2.Të menduarit strategjik – Ajo që i dallon njerëzit me çrregullim të personalitetit makiavelist nga të tjerët janë aftësitë e tyre të shkëlqyera të të menduarit strategjik. Ata janë shumë të aftë në analizimin e situatave komplekse shoqërore, të dallojnë dinamikat e mundshme të fuqisë dhe të zhvillojnë plane që do t’i ndihmojnë ata të arrijnë qëllimet e tyre. Vendimet e tyre bazohen në gjykime racionale dhe jo në reagime emocionale.
3.Mungesa e Empatisë – Shumica e njerëzve me prirje makiaveliste u mungon empatia – aftësia për të kuptuar ose ndarë ndjenjat e një personi tjetër. Ata i japin përparësi nevojave dhe qëllimeve të tyre mbi të tjerët, duke e bërë më të lehtë për ta shfrytëzimin dhe manipulimin pa pendim.
4.Pragmatizmi – Qasja e përdorur nga individët makiavelianë është shumë pragmatike. Ajo që ka më shumë rëndësi është prakticiteti dhe efikasiteti sesa morali apo etika. Ata janë të gatshëm të modifikojnë strategjitë dhe parimet e tyre sipas situatës në fjalë, shpesh duke mjegulluar linjat midis së drejtës dhe së gabuarës.
5.Orientimi afatgjatë – Individët makiavelianë priren të kenë një orientim afatgjatë, duke u fokusuar në arritjen e qëllimeve të tyre në afat të gjatë dhe jo në kënaqësinë e menjëhershme. Ata janë të gatshëm të luajnë lojën e gjatë, duke strategji dhe manipuluar me durim rrethanat për të siguruar sukses në të ardhmen.
6.Vetëbesimi i lartë – Nivelet e larta të vetëbesimit karakterizojnë shumicën e makiavelistëve. Ata janë të sigurt në aftësinë e tyre për të trajtuar dinamikat e ndërlikuara sociale dhe për të kapërcyer çdo pengesë që u del përpara. Ky vetë-sigurim kontribuon në aftësitë e tyre bindëse dhe u mundëson atyre të projektojnë një person karizmatik. Kjo është një nga tiparet më të zakonshme të personalitetit makiavelist.
7.Rrjetëzimi Strategjik – Individët makiavelianë shkëlqejnë në formimin dhe ruajtjen strategjike të rrjeteve të marrëdhënieve. Ata ndërtojnë me zgjuarsi lidhje me individë me ndikim për të përmirësuar statusin e tyre shoqëror dhe për të fituar akses në burime dhe mundësi të vlefshme.
8.Shkëputja emocionale – Individët makiavelianë shpesh shfaqin shkëputje emocionale, duke u distancuar nga emocionet personale dhe lidhjet që mund të pengojnë vendimmarrjen e tyre strategjike. Kjo shkëputje i lejon ata të bëjnë zgjedhje racionale pa u lëkundur nga ndjenjat e tyre.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
